Geldezels: 14% van de jongeren bereid bankkaart én pincode af te geven aan een onbekende
11 december 2025 - 6 min leestijd
Febelfin onderzoekt jaarlijks hoe jongeren omgaan met het fenomeen geldezels. Uit het meest recente onderzoek, uitgevoerd door Indiville in opdracht van Febelfin*, blijkt dat jongeren nog steeds een bijzonder kwetsbare doelgroep vormen. Ondanks aanhoudende sensibiliseringsinspanningen blijft het risico groot dat ze hun bankkaart en pincode uitlenen aan criminelen – vaak zonder zich bewust te zijn van de gevolgen.
*IndiVille onderzoek, 20 januari – 9 februari 2025, op een representatief staal van de Belgische bevolking n: 2149 NL/FR enquêtes, leeftijd 16-79. Maximale foutenmarge: 2,1%
Wat is de rol van geldezels?
Een geldezel is iemand die zijn bankrekening, bankkaart en pincode – bewust of onbewust – beschikbaar stelt aan criminelen om geld wit te wassen. Deze vorm van fraude maakt het mogelijk voor criminelen om misdaadgeld, verkregen door bijvoorbeeld phishing, op de rekening van de geldezel te storten. Vervolgens haalt de geldezel het bedrag of stort hij/zij het naar andere rekeningen. Zo blijven criminele organisaties buiten beeld, terwijl de geldezel de zware gevolgen draagt.
“Zonder geldezels kan phishing niet werken. Ze zijn een cruciale schakel in het fraudecircuit.”
Van berichtje tot geldezel: het gaat sneller dan je denkt
De verleiding is groot: jongeren worden via sociale media, e-mail of andere online kanalen gelokt onder het mom van snel en eenvoudig geld verdienen. Uit het onderzoek blijkt dat 7% van de jongeren al rechtstreeks werd benaderd om geldezel te worden. Nog eens 12% kent iemand die hiervoor werd gecontacteerd. Van de jongeren die effectief benaderd werden, ging meer dan 60% op het aanbod in.
Jongeren: een makkelijke prooi
Hoewel er inspanningen worden geleverd om jongeren te sensibiliseren, blijft hun kwetsbaarheid groot. Zo geeft 14% van de jongeren (16-30 jaar) aan bereid te zijn hun bankkaart mét pincode af te geven aan een onbekende. Ter vergelijking: in de totale bevolking bedraagt dit 5%.
De kennis over het fenomeen blijft beperkt. Slechts 24% van de jongeren weet wat een geldezel is, terwijl 45% er zelfs nog nooit van gehoord heeft. In de totale bevolking ligt de bekendheid iets hoger, met 39% die het fenomeen effectief kent.
De gevolgen zijn ernstig
Wie als geldezel optreedt, riskeert:
- Strafrechtelijke vervolging
- Hoge boetes en schadevergoedingen
- Problemen bij het openen van een bankrekening of het aanvragen van een lening
Jongeren zijn onvoldoende op de hoogte van de strafbaarheid van deze fraudevorm. Hoewel 77% van de jongeren weet dat dienstdoen als geldezel strafbaar is, denkt nog 13% dat dit niet het geval is. In de totale bevolking ligt de kennis hierover hoger: 88% weet dat het strafbaar is.
Bewustwording blijft noodzakelijk
De cijfers tonen aan dat de bekendheid over het fenomeen geldezels bij jongeren nog steeds te laag ligt. Bovendien zijn jongeren onvoldoende op de hoogte van de verregaande risico’s. Sensibilisering en educatie blijven dus essentieel. Febelfin blijft inzetten op gerichte campagnes, workshops en educatief materiaal, zowel voor jongeren als hun begeleiders.
Het volgende materiaal is beschikbaar op onze website om de bewustwording van jongeren te bevorderen:
- Workshop over geldezels die leerkrachten zelfstandig kunnen geven tijdens de les. De workshop stimuleert bewustwording, kritisch denken en digitale weerbaarheid.
- Brochure over geldezels voor jongeren met alle info over de fraudevorm en hoe ze zich ertegen kunnen beschermen.
- Brochure over geldezels voor begeleiders met handige tips and tricks voor iedereen die wilt bijdragen aan de sensibilisering van jongeren.
- Affiche met boodschap “Snel geld verdienen bestaat niet” om af te printen en te gebruiken in scholen.
- Dedicated website “moremoney.be" met het verhaal van Arto, die fungeerde als geldezel, en tips om niet in de val te lopen.
- Educatief lespakket in de vorm van video’s in samenwerking met ED TV, aangevuld met nuttige lesfiches.
Alles over geldezels en onze initiatieven in dit kader vind je op deze pagina.
