Er was eens een mooie prins… maar die zat ‘toevallig’ zonder geld
26 november 2024 - 8 min leestijd
Nieuwe sprookjescampagne van Febelfin met Nora Gharib en Maaike Cafmeyer waarschuwt voor online fraude
Hans en Grietje ontmoeten een heks die hen een geweldige belegging belooft in ruil voor hun laatste broodkruimels. Een verliefde prins helpt Assepoester uit de nood met geld voor de herstelling van haar koets. Vergezocht? Ook in het echte leven laten mensen zich in de val lokken en kunnen schijnbaar mooie verhalen een onverwachte wending nemen.
En dat is net waar de nieuwe social media campagne van Febelfin de aandacht op wil vestigen: mensen laten zich nog te vaak vangen door (online) fraudeurs. Aan de hand van de klassieke sprookjes - steeds met een moderne twist - wil Febelfin mensen bewust maken van de gevaren van online fraude.
Online fraude, dat overkomt mij niet!
‘Online fraude, dat overkomt mij niet’. De cijfers tonen helaas iets anders: de cybercrimineel van vandaag kijkt niet naar leeftijd, opleidingsniveau of taal. Iedereen wordt geviseerd en iedereen kan in de val trappen. Ook jongeren blijken vaker dan gedacht vatbaar voor te mooie beloftes. Voortdurende waakzaamheid en sensibilisering zijn dan ook geen overbodige luxe.
Cybercriminelen zijn zeer inventief, het gamma van fraudevormen waarmee mensen in de val worden gelokt, is groot. Alleen al door middel van phishing werd in 2023 40 miljoen euro buit gemaakt. Maar ook andere online fraudevormen waarbij de klant gemanipuleerd wordt om zelf een frauduleuze betaling te doen, blijven sterk toenemen.
Deze fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriendschaps- en beleggingsfraude, zijn echter nog relatief onbekend bij de Belgische bevolking. Uit een onderzoek van IndiVille in opdracht van Febelfin blijkt dat slechts iets minder dan 1 op de 5 ondervraagden precies weet wat deze fraudevormen inhouden. Ongeveer 33% heeft er al eens over gehoord, maar bijna de helft van de bevolking tast volledig in het duister. Zo heeft 40% van de ondervraagden nog nooit van beleggingsfraude gehoord. Er is duidelijk nog werk aan de winkel, en daarom blijft voortdurende sensibilisering essentieel.
IndiVille onderzoek, 1-18 maart 2024, op een representatief staal van de Belgische bevolking n: 2109 NL/FR enquêtes, leeftijd 16-79. Maximale foutenmarge: 2,1%
Meer cijfers over phishing en andere online fraude kan je terugvinden in onze storytelling.
FSMA publiceert regelmatig een update van de cijfers beleggingsfraude in haar halfjaarlijks dashboard.
Hoe bescherm je jezelf tegen online fraude?
In zowel de online als de offline wereld kun je op slechteriken stuiten. Hieronder enkele tips om jezelf te wapenen tegen 3 vaak voorkomende fraudevormen: bankkaart-phishing aan huis, beleggingsfraude en vriendschapsfraude.
Laat de wolf in schaapskleren niet binnen!
- Geloof niet blindelings alle e-mails of berichten die je ontvangt!
- Je bank zal je nooit om jouw persoonlijke bankcodes vragen per telefoon, of via een link in een e-mail, sms of op social media. Je bankier zal ook nooit aan huis komen om je bankkaart of vertrouwelijke bankcodes op te halen of om betalingsproblemen op te lossen. Geef dus nooit bankcodes door.
In dit dossier vind je meer tips.
Weet in wat je investeert!
- Een zogenaamde investeerder die je op social media een torenhoge winst belooft? Denk twee keer na voordat je die gelooft, want als een rendement te mooi is om waar te zijn, is dat meestal ook zo!
- Beleg nooit in een product als je niet perfect begrijpt wat het precies inhoudt en controleer altijd de informatie die je krijgt, ook de identiteit van de aanbieder.
In dit dossier vind je meer tips.
Niet elk online liefdesverhaal heeft een happy end
- Wees op je hoede voor verhalen die medelijden opwekken en vaak worden gebruikt om je vertrouwen te winnen.
- Aanvaard niet zomaar vriendschapsverzoeken van vreemden en controleer altijd de echtheid van een online profiel.
In dit dossier vind je meer tips.
Toch in de val getrapt?
- Neem onmiddellijk contact op met je bank. De banken beschikken over fraudediensten die hiervoor 24/7 beschikbaar zijn. De contactgegevens vind je op de website van Card Stop.
- Blokkeer je kaart onmiddellijk door Card Stop te bellen op 078 170 170.
- Dien een klacht in bij de politie.
En ze leefden nog lang en gelukkig
Sprookjes hadden vroeger als doel om mensen belangrijke lessen te leren. Soms waarschuwden ze om goed op te letten, soms hielpen ze de kwetsbaren in de maatschappij, en soms benadrukten ze dat echte schoonheid van binnen zit en niet van buiten.
Deze techniek wordt ook toegepast in onze nieuwe, moderne sprookjesvideo’s. We combineren herkenbaarheid met humor en sensibiliseren tegelijkertijd over actuele fraudevormen.
Aan het einde van de video’s krijgen kijkers de duidelijke boodschap dat sprookjes vaak te mooi zijn om waar te zijn. Bij online fraude is dat ook zo. We roepen mensen dus op om alert en waakzaam te blijven. Want jong of oud, online fraude raakt ons allemaal.
Febelfin sprak, in samenwerking met het creatief agency ‘Hurae’ enkele populaire Vlaamse influencers en tv-persoonlijkheden aan om mee te werken aan deze kleurrijke campagne. Zo zullen Maaike Cafmeyer, Nora Gharib, Stijn Steyaert en Joffrey Anane te zien zijn in de sprookjescampagne van Febelfin. Aan Franstalige kant werkten we samen met Shauna Dewit, Jonathan Krego, Nikoz en Clara Laureys.
De video’s zullen worden gedeeld op populaire platforms zoals TikTok, Snapchat en Meta.
Febelfin roept nieuwe lokale overheden en regeringen op tot meer gezamenlijke actie
De sector is er zich ten volle van bewust dat we de strijd tegen phishing en online fraude enkel kunnen laten slagen door de handen in elkaar te slaan. Een continue samenwerking met de verschillende stakeholders, de overheid en veldorganisaties is en blijft in dit kader noodzakelijk. Aangezien de technieken van online oplichters, d.m.v. technologische ontwikkelingen zoals AI en deep fakes, steeds evolueren, zullen we nog met heel wat nieuwe uitdagingen worden geconfronteerd. Een continue gezamenlijke opvolging van deze ontwikkelingen en het nodige aanpassingsvermogen zijn daarbij cruciaal. Enkel door het ontwikkelen van een gedeelde visie en strategie tussen alle betrokken partijen over hoe we cybercriminaliteit verder kunnen bestrijden en de economie op een veilige manier draaiende kunnen houden, kunnen we er samen voor zorgen dat iedereen zich veilig voelt in de digitale wereld van vandaag én morgen. Febelfin doet dan ook een oproep naar de nieuwe lokale besturen en regeringen om hier voldoende prioriteit aan te geven.
