Stijgend ondernemersvertrouwen geeft kredietvraag en productie een voorzichtige boost
6 september 2021 - 6 min leestijd
Sinds de uitrol van de vaccinatiecampagne en de heropstart van de economische activiteit in bepaalde sectoren, merken we dat het ondernemersvertrouwen nog nooit zo hoog lag, en zodus kunnen we vermoeden dat de vraag naar investeringskredieten in de komende maanden nog verder zal aantrekken.
- Eerste signalen hiervan merkten we reeds in het tweede trimester van 2021: er werden opnieuw meer ondernemingskredieten aangevraagd dan in dezelfde periode van 2020. Een eerste stijging sinds enige tijd. Door de mogelijkheid die tot midden 2021 werd geboden aan ondernemingen, die geïmpacteerd zijn door de coronacrisis, om de terugbetaling van hun kredieten uit te stellen en gelet op de steun die ze van de overheden ontvingen, hadden ondernemingen wel slechts voor een beperkter bedrag nood aan nieuw krediet. In bedrag was er dus nog een zeer lichte daling, maar die was veel beperkter dan in de vorige kwartalen.
- Ook de kredietproductie zat opnieuw in stijgende lijn. Het aantal verstrekte kredieten steeg in het tweede trimester van 2021 met 10,9% tegenover hetzelfde trimester vorig jaar. De verstrekte bedragen lagen 14,7% hoger dan in hetzelfde trimester van vorig jaar. Het uitstaand volume aan ondernemingskredieten lag eind juni 2021 1,1% hoger dan een jaar eerder en bedroeg 171,9 miljard euro.
- Bovendien ervaren ondernemers weinig kredietbelemmeringen. De weigeringsgraad ligt op het laagste niveau ooit in vergelijking met de weigeringsgraad van alle tweede trimesters sinds de start van de metingen. De banken blijven dus vlot krediet verlenen niettegenstaande de moeilijke sanitaire en economische situatie die een negatieve impact heeft op de kwaliteit van heel wat aanvragen.
Uitstaand bedrag aan ondernemingskredieten blijft op hoog niveau
Eind juni 2021 lag het uitstaande bedrag aan opgenomen ondernemingskredieten (inclusief verbinteniskredieten, dat zijn bijvoorbeeld garantiekredieten en documentaire kredieten) op 171,9 miljard euro.
Op jaarbasis (vergelijking juni 2020 met juni 2021) klom het uitstaande bedrag met 1,1%. In 2020 bedroeg de jaargroei 3,4%.
In 2019 koelde de jaar-op-jaar-evolutie af (zie onderstaande grafiek), maar kende een korte piek begin 2020, toen vooral de grote ondernemingen veel cash opnamen gezien de onzekere coronaperiode. De jaarlijkse aangroei in de tweede helft van 2020 kwam lager te liggen. In juni 2021 klom de jaargroei naar 1,1%.
Ondernemers vragen voorzichtig meer krediet
In het tweede trimester van 2021 vroegen ondernemers 4,2% meer kredieten aan dan in dezelfde periode vorig jaar. Na negen opeenvolgende dalingen, is dit opnieuw de eerste stijging. In bedrag was er nog een zeer lichte daling, maar die was veel beperkter dan in de vorige kwartalen.
Door de mogelijkheid die tot midden 2021 werd geboden aan ondernemingen, die geïmpacteerd zijn door de coronacrisis, om de terugbetaling van hun kredieten uit te stellen en gelet op de steun die ze van de overheden ontvingen, hadden deze ondernemingen slechts voor een beperkter bedrag nood aan nieuw krediet.
Ook in de BLS-enquête (Bank Lending Survey) van de Nationale Bank van België (NBB) gaven de banken aan dat er meer kredietvraag was in het tweede trimester van 2021. Er was vooral vraag vanuit de ondernemingen voor de financiering van vaste investeringen, voorraden en werkkapitaal.
Een positief (negatief) percentage in de grafiek hieronder komt overeen met een toename (afname) van de kredietvraag. Een nulpercentage komt overeen met een stabilisering.
Kredietproductie stijgt in aantal en bedrag
Het aantal verstrekte kredieten steeg in het tweede trimester van 2021 met 10,9% tegenover hetzelfde trimester vorig jaar. De verstrekte bedragen lagen 14,7% hoger dan in hetzelfde trimester van vorig jaar.
Ondernemers ervaren weinig kredietbelemmeringen
De weigeringsgraad ligt op het laagste niveau ooit in vergelijking met de weigeringsgraad van alle tweede trimesters sinds de start van de metingen. Gegeven de coronacrisis nog niet volledig voorbij was, is het opmerkelijk dat de weigeringsgraad zo laag ligt.
Uit de kwartaalenquête van de Nationale Bank van België (NBB) blijkt dat de perceptie van de kredietbelemmering door de ondernemingen het jongste jaar is gedaald. Het percentage daalde van 16,3% in april 2020 naar 9,1% in juli 2021. De stijging die zich had voorgedaan ingevolge de coronacrisis, is dus bijna volledig weggewerkt
Zowel de kleine, middelgrote, grote als zeer grote ondernemingen oordeelden dat de kredietvoorwaarden gunstig zijn geëvolueerd in juli 2021.
Een daling op onderstaande grafiek geeft de stelselmatige verbetering weer in de perceptie van de kredietbelemmeringen. Hoe lager de curve, hoe minder kredietbelemmeringen de ondernemers menen te ervaren.
Ondernemersvertrouwen hoger dan ooit
Na een diepe knik van het ondernemingsvertrouwen bij het begin van de pandemie, merken we, behalve in augustus, een constante stijging de afgelopen maanden. In juli 2021 bevond het ondernemingsvertrouwen zich zelfs op het hoogste peil in jaren. Dit doet vermoeden dat de vraag naar investeringskredieten in de komende maanden (sterk) zal aantrekken.
De rentetarieven blijven gunstig
Volgens gegevens van de NBB steeg de gewogen gemiddelde rente op nieuwe bedrijfskredieten in juni 2021 lichtjes tot 1,47% (tegen 1,45% in mei 2021). Reeds sinds april 2019 schommelt de gewogen gemiddelde rente rond 1,50%.
