De Europese unie is een papieren tijger wanneer het aankomt op financiële markten. Met alle toekomstige financieringsbehoeften baart dit grote zorgen. We hebben er dan ook alle belang bij om het Europese geld binnen de Europese markt te houden en te gebruiken voor de financiering van Europese bedrijven en projecten. Maar dat lukt vandaag niet. Jaarlijks vloeien er miljarden aan euro’s weg om elders belegd te worden.
Een echte eengemaakte Europese kapitaalmarkt is de dam die we nodig hebben.
Die huidige focus op de werking van de kapitaalmarkt is goed, net zoals de wil om die kapitaalmarkt in Europa te laten groeien. Zonder een sterke en stabiele Europese kapitaalmarkt krijg je geen strategische autonomie en kan je je projecten niet of maar moeilijk financieren. Er zitten echter wel een aantal olifanten in die kapitaalmarktkamer en wanneer je alleen maar werk maakt van de structuur van de kapitaalmarkt dan kom je misschien van een koude kermis thuis.
De Europese markt is immers volledig versnipperd door nationale regels en wetten. Ook voor investeerders belangrijke zaken zoals insolventiewetgeving, consumentenbescherming, fiscaliteit of de aard van de vennootschapsvorm zijn verschillend van land tot land. Welke gewone burger kan bijgevolg met kennis van zaken investeren in het project van een KMO uit een ander Europees land? Je weet niet welke risico’s je loopt en het kost veel moeite om de juiste informatie te verkrijgen en te verwerken. Een harmonisatie van al deze verschillen dringt zich dan ook op. En daarbij is wetgeving op het Europese niveau cruciaal.
Wanneer we willen dat de Europese belegger in Europa investeert dan moet je in Europa ook de bedrijven hebben die vanuit beleggersstandpunt minstens even aantrekkelijk zijn als de Amerikaanse. Bedrijven die minstens evenveel potentieel op koersstijging hebben als de Amerikaanse en die actief zijn in echte groeimarkten. En dan kan je alleen maar concluderen dat we in Europa minder van dat soort bedrijven hebben. Eigenlijk hebben we zelfs de hele IT-revolutie gemist. We moeten in Europa onze bedrijven dus meer de ruimte geven om te innoveren. We hebben een beleid nodig dat product- en bedrijfsontwikkeling gemakkelijker maakt, dat minder reguleert. Zonder bedrijven waarin de belegger gelooft, zal er altijd geld wegvloeien ongeacht of we nu een hyperefficiënte kapitaalmarkt hebben of niet.
Tot slot speelt ook de appetijt voor risico een grote rol. Wanneer we willen dat bedrijven en projecten meer via de kapitaalmarkten gefinancierd worden, dan heb je ook beleggers nodig die bereid zijn om zich in de noodzakelijke informatie te verdiepen en het risico van hun belegging op zich te nemen. In vergelijking met de Amerikaanse belegger is de Europese nu eenmaal geen echt grote risicoliefhebber. Meer financiële educatie is duidelijk nodig in Europa.
Kortom, het is goed en absoluut noodzakelijk om de kapitaalmarkten in Europa beter te laten functioneren. Maar je moet dit flankeren met een beleid dat er opgericht is om niet alleen heel de aanbodzijde van de economie beter te laten werken, maar dat ook financiële educatie stimuleert zodat de belegger ook de nodige kennis heeft om te durven profiteren van de mogelijkheden die die eengemaakte kapitaalmarkt en die innoverende Europese bedrijven bieden.
Geert Gielens, Chief Economist Febelfin