Tijdens het voorbije jaar veroorzaakte de verwoestende pandemie een diepe systeemcrisis. Om onze gezondheid zoveel mogelijk te garanderen trof de regering zeer terecht ingrijpende maatregelen om het contact tussen mensen te beperken: telewerk werd verplicht, bedrijven en handelszaken werden gesloten en een bewegingsperimeter werd ingesteld. Omdat onze economie gebaseerd is op menselijk contact via handel, via het werken op een bedrijfsvloer of via reizen, vloeide de gezondheidscrisis automatisch over in een economische.

Dat de impact enorm was, valt af te lezen uit de statistieken en projecties van de Nationale Bank van België. In de eerste helft van 2020 bedroeg de totale waarde die we normaal creëren ongeveer 15% minder in vergelijking met het jaar voordien. Voor het hele jaar 2020 komt de raming van het verlies neer op een kleine 7 %. Concreet betekent dit dat we pas rond eind 2022 terug op hetzelfde niveau van welvaart zullen zitten als in 2019. Drie jaar werk zal dan verloren zijn en voor sommige mensen en sectoren zal dit verlies maar heel moeizaam of niet weggewerkt kunnen worden.

Om de bedrijfswereld zo veel mogelijk uit de wind te houden, greep de overheid massaal in met steunmaatregelen voor zowel werknemers, zelfstandigen als bedrijven. Voor kredieten betekende dit onder andere dat er, samen met de banksector, systemen van overheidsgaranties bij leningen werden uitgewerkt en dat betalingsuitstel voor kapitaalaflossingen mogelijk werd gemaakt.

Voorwaarden om hiervan te genieten waren er nauwelijks, enkel de levensvatbaarheid van een onderneming vóór de uitbraak van de pandemie en het ondervinden van betalingsproblemen nadien diende aangetoond te worden.

Voor een crisis waarvan iedereen wist dat ze zeer zwaar zou zijn, maar waarvan niemand wist wie of wat ze zou treffen, hoe zwaar de schade zou zijn en hoe lang het zou duren, waren dit de juiste maatregelen: massaal, algemeen en bijna onvoorwaardelijk. Paniekreacties op de professionele geldmarkten waren er dan ook nauwelijks. Opvallend is dat in het crisisjaar 2020 het aantal faillissementen 30% lager was dan het jaar voordien.

De vraag die we ons nu moeten stellen, is of het type maatregelen dat ons door de eerste ongemeen harde golf van de Covid-crisis heeft geleid, ook vandaag nog het meest aangewezen is. De noodtoestand in de gezondheidssector is heel zeker nog niet afgelopen en er is zelfs nog geen echte einddatum in zicht.

Maar uit de cijfers blijkt dat de tweede lockdown ons globaal gezien economisch veel minder hard heeft getroffen, hoewel de sectoren met veel menselijke contacten opnieuw de volle laag kregen. Vanuit dat perspectief bevinden we ons vandaag dus niet in exact dezelfde situatie als midden maart.

We hebben nu kennis en ervaring over de financieel-economische gevolgen van deze crisis en waar mogelijk hebben bedrijven zelf acties ondernomen om hun weerbaarheid te verhogen. En ondertussen worden nog altijd instrumenten uitgewerkt om kapitaal en leningen te verschaffen waar nodig. We zijn dus iets beter gewapend dan aan het begin van de crisis, maar toch blijven vandaag veel problemen bij individuele bedrijven verborgen onder de waterspiegel.

Een meer gerichte en individuele benadering van bedrijven die problemen ondervinden is dan ook een noodzakelijke stap die nu dringend gezet moet worden. Een constructieve dialoog tussen bank en bedrijf, waarbij het initiatief van beide partijen kan komen, is de beste manier om levensvatbare bedrijven recht te houden in deze economische storm.

Oplossingen op maat van individuele ondernemingen zijn absoluut noodzakelijk. Want elk bedrijf is anders. En door een individuele aanpak, kan samen met de bank naar de beste structurele oplossingen gezocht worden voor die onderneming, zeker op het vlak van een eventuele kredietverlening maar ook voor een versterking van de eigen middelen. Met als doel: zoveel mogelijk bedrijven redden, die zich nadien opnieuw op de toekomst kunnen richten.

Vandaar mijn oproep aan alle ondernemingen die van steunmaatregelen genieten: wacht niet tot binnen enkele maanden de steunmaatregelen ten einde lopen, maar neem zo snel mogelijk contact op met uw bank.  Beter vandaag dan morgen.

Enkel op die manier kunnen zoveel mogelijk bedrijven gered worden en zetten wij ook samen een eerste stap naar een broodnodige en duurzame heropstart van onze economie.

- Karel Baert, CEO Febelfin