De Belgische fondsensector kende tijdens het vierde kwartaal van 2024 een stijging van +2,7 % en dit overwegend door toedoen van koerswinsten die worden opgetekend in de onderliggende activa, aangevuld door netto inschrijvingen. Eind december 2024 bedroeg het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen 309,6 miljard EUR.

De fondsen die beleggen in niet-vastrentende effecten alsook de fondsen die beleggen in vastrentende effecten kenden zowel koerswinsten in hun onderliggende activa als netto inschrijvingen tijdens het vierde kwartaal.

Volledig jaar

Eind 2023 bedroeg het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen 271,9 miljard EUR. De Belgische fondsensector kende gedurende elk kwartaal van 2024 een stijging van het netto actief, telkens overwegend door toedoen van koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa, en in mindere mate aangevuld met netto inschrijvingen.

Voor het volledige jaar 2024 bevond het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen zich eind december 2024 13,9 %, ofwel 37,7 miljard EUR, hoger dan eind 2023, en dit voor 86 % door toedoen van koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa.

Prognose eerste kwartaal 2025

De voorlopige indicaties voor het eerste kwartaal van 2025 wijzen op een lichte terugval van het netto actief van de Belgische fondsensector.

De Belgische fondsenmarkt (conform de lijst van openbare instellingen voor collectieve belegging op de FSMA-website) wordt gedefinieerd als ‘het in België openbaar verdeeld netto actief van fondsen naar Belgisch en buitenlands recht’. Hierbij rapporteert BEAMA over alle aandelenklassen van de openbare fondsen die in België gecommercialiseerd mogen worden.

Onderzoek van BEAMA toont aan dat de netto activa van de in België publiek gecommercialiseerde fondsen gedurende het vierde kwartaal van 2024 met 8,2 miljard EUR, ofwel +2,7 %, stegen. Hierdoor vertegenwoordigden de in België publiek gecommercialiseerde fondsen eind december 2024 309,6 miljard EUR.

De stijging van de Belgische fondsenmarkt gedurende de periode oktober – december 2024 wordt voor nagenoeg 2/3de verklaard door koerswinsten die werden opgetekend in de onderliggende activa tijdens deze periode en voor het overige deel door netto inschrijvingen.

De aanhoudende vraag naar fondsen wijst erop dat Belgische investeerders momenteel nog steeds vertrouwen behouden in fondsen en zich bewust zijn van de opportuniteitskosten verbonden aan de diverse vormen van sparen en beleggen.

De evolutie van de Belgische fondsenmarkt in 2024, die voornamelijk bestaat uit internationaal gespreide beleggingsportefeuilles, kan niet los gezien worden van de globale economische context en de geopolitieke spanningen.

 Het vierde trimester van 2024 kenmerkte zich door een combinatie van dynamische economische ontwikkelingen (voornamelijk in de AI-technologiesector), centraal bankbeleid en belangrijke geopolitieke gebeurtenissen die de wereldwijde financiële markten impacteerden. Over het algemeen sloten de markten het jaar positief af.

De belangrijkste drijfveren en geopolitieke invloeden waren:

• De Amerikaanse presidentsverkiezingen met de verkiezing van Donald Trump;

• Het Centrale bankbeleid met rentedalingen;

• De economische veerkracht van diverse regio’s, en dan voornamelijk in Amerika;

• De geopolitieke spanningen, waaronder het conflict in Oekraïne en in de Gazastrook.

Kortom, het vierde kwartaal van 2024 was een periode waarin Amerikaanse aandelen, met name de grote technologiebedrijven, de mondiale markten domineerden, terwijl internationale markten en obligaties een gemengder beeld lieten zien, beïnvloed door het Amerikaanse monetaire beleid en geopolitieke ontwikkelingen.

De inflatie in de Europese Unie bedroeg 2,4 % eind 2024, en staat hiermee in schril contrast ten opzichte van de piek die in 2022 genoteerd werd. De ECB-projecties voor de inflatie in de eurozone komen voor 2025 uit op 2,1 %, en voorzien een mogelijke verdere daling in 2027.

De obligatiekoersen profiteerden van de dalende rente, wat ook in het voordeel was van de gemengde fondsen.

Er was tevens een belangrijke vraag naar geldmarktfondsen. Deze fondsen worden immers vaak aanzien als een veilige haven in onzekere tijden. Dit effect is ook merkbaar op de Belgische fondsenmarkt gelet op de belangrijke netto inschrijvingen in geldmarktfondsen.

De financiële markten en beleggers anticipeerden de geplande rentedalingen van de centrale banken overal ter wereld, wat resulteerde in een toegenomen vraag naar vastrentende effecten. Dit effect is ook merkbaar op de Belgische fondsenmarkt gezien de netto inschrijvingen gedurende het vierde kwartaal in fondsen die hoofdzakelijk beleggen in vastrentende effecten.

De sterke groei van de Belgische fondsenmarkt in 2024 is te danken aan de opverende aandelen - en obligatiemarkten. Hierdoor konden alle activaklassen positieve resultaten boeken gedurende de periode januari – december 2024 onder impuls van koerswinsten van de onderliggende activa.

Zo steeg de Belgische fondsensector met 37,7 miljard EUR, ofwel +13,9 % gedurende 2024. Deze stijging is voor 86 % toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa, en voor het overige deel door netto inschrijvingen.

De voorlopige indicaties, waarover BEAMA beschikt voor het eerste kwartaal van 2025, wijzen op een lichte terugval van het netto actief van de Belgische fondsensector. Enkele economische factoren bewegen in deze periode net in de omgekeerde richting. Zo presteren Amerikaanse aandelen minder goed dan Europese aandelen en daalt de Europese rente terwijl deze stabiel blijft in Amerika, dit terwijl dat Amerikaanse effecten mogelijks overwogen zijn in diverse portefeuilles.

Fondsen die overwegend beleggen in niet-vastrentende effecten

Binnen de groep van de fondsen die overwegend beleggen in niet-vastrentende effecten (zoals bv. aandelenfondsen) werden enkel stijgende tendensen opgetekend gedurende het vierde kwartaal van 2024. Deze stijgingen zijn voor 70 % toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa, en voor 30 % door toedoen van netto inschrijvingen.

De activa in België van de aandelenfondsen stegen met 4,2 miljard EUR, oftewel met +4,2 %, in de periode oktober – december 2024. Deze stijging is voor 90 % toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend in de onderliggende activa. Eind december 2024 bedroeg het vermogen van de aandelenfondsen 104,3 miljard EUR.

De categorie van de gemengde fondsen (inclusief de pensioenspaarfondsen) kende een toename van 2,5 miljard EUR, of +1,8 %, tijdens het vierde kwartaal van 2024. Deze toename is voor 70 % toe te schrijven aan netto inschrijvingen en voor 30 % door koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa. Daarmee komt het gecommercialiseerde vermogen van de gemengde fondsen per eind december 2024 uit op 141,5 miljard EUR.

De gemengde fondsen kenden de voorbije jaren een toenemend succes en sinds 2015 vormen ze de grootste activa klasse. Door hun actieve asset allocatie zijn gemengde fondsen zeer geschikt voor het voeren van een risicospreiding-beleid in het kader van MiFID II: zij lenen zich uitstekend tot de afstemming van het product op het risicoprofiel van de cliënten.

Binnen de categorie van de gemengde fondsen kenden de pensioenspaarfondsen een lichte daling gedurende het vierde kwartaal van 2024 ten belope van 0,2 miljard EUR, of -0,9 %. De pensioenspaarfondsen vertegenwoordigden per eind december 2024 26,2 miljard EUR aan netto activa. Tijdens het vierde kwartaal van 2024 tekenden de pensioenspaarfondsen netto inschrijvingen op ten belope van 47 miljoen EUR.

De fondsen met kapitaalbescherming kenden tijdens het vierde trimester van 2024 een toename en vertegenwoordigden eind december 2024 een vermogen van 2,9 miljard EUR.

Over het volledige jaar 2024 stegen de netto activa van de fondsen die overwegend beleggen in niet-vastrentende activa met +14,5 %, ofwel 31,5 miljard EUR.

Fondsen die overwegend beleggen in vastrentende effecten

Binnen de groep van de fondsen die overwegend beleggen in vastrentende effecten, stegen de activa van de in België gecommercialiseerde obligatiefondsen met 0,6 miljard EUR, ofwel +1,1 %, gedurende het vierde kwartaal van 2024 waardoor ze eind december 2024 uitkomen op een bedrag van 52,8 miljard EUR. Deze toename is voor 2/3de toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend in de onderliggende activa en voor het overige deel aan netto inschrijvingen.

De netto activa van de monetaire of geldmarktfondsen kenden, onder impuls van belangrijke netto inschrijvingen, een toename van 0,8 miljard EUR, ofwel +11,1 % gedurende de periode oktober – december 2024 waardoor ze eind december 2024 uitkomen op een bedrag van 7,8 miljard EUR.

Over het volledige jaar van 2024 stegen de netto activa van fondsen die overwegend beleggen in vastrentende activa met +11,5 %, ofwel 6,2 miljard EUR.

Duurzame fondsen (volgens de SFDR-classificatie)

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de spreiding van de duurzame fondsen in België en dit per eind december 2024:

Kortom, meer dan 4/5de van het in België verdeelde vermogen is, volgens de vermogensbeheerders, geklasseerd als een SFDR artikel 8 of een SFDR artikel 9 fonds. Hierbij kan de belegger die geïnteresseerd is in een bepaalde mate van duurzaamheid, kiezen uit 1.246 verschillende fondsen.

Openbaar verdeelde fondsen naar Belgisch recht

De openbare fondsen naar Belgisch recht waren eind december 2024 goed voor een totaal beheerd netto actief van 230,9 miljard EUR. Op datzelfde ogenblik vertegenwoordigden de pensioenspaarfondsen nagenoeg 11,4 % van de openbare fondsen naar Belgisch recht.

De berekening van de gemiddelde return van de pensioenspaarfondsen op jaarbasis per 31 december 2024 levert volgend resultaat op:

• Op 1 jaar: +5,1 %

• Op 3 jaar: -1,1 %

• Op 10 jaar: +3,6 %

• Op 25 jaar: +3,7 %

BEAMA heeft een boordtabel voor pensioenspaarfondsen ontwikkeld die als bijlage aan dit persbericht is toegevoegd. Dankzij deze boordtabel worden op kwartaalbasis de kerncijfers rond de derde pijler pensioenspaarfondsen en hun evolutie op een beknopte manier visueel weergegeven.

Niet-openbaar verdeelde institutionele fondsen naar Belgisch recht

Sinds de uitvoerings-KB’s gepubliceerd werden in het Belgisch Staatsblad van 18 december 2007, kunnen investeringsvehikels ontwikkeld worden op maat van institutionele beleggers en dit onder de vorm van “Institutionele ICB met een veranderlijk aantal rechten van deelneming”. Deze institutionele fondsen zijn niet-openbare fondsen die dienen aangemeld te zijn bij de FOD Financiën.

Deze institutionele fondsen dienen niet verward te worden met de openbare fondsen met niet-retail aandelenklassen, die zijn aangemeld bij de FSMA.

Eind december 2024 waren de 106 institutionele compartimenten naar Belgisch recht goed voor 27,3 miljard EUR aan netto actief. Deze fondsen spreken vele institutionele beleggers aan, mede doordat zij diepgang geven aan de institutionele markten op het vlak van financiële activa en pensioenvorming.

Meer informatie kan worden verkregen via de vertegenwoordiging voor BEAMA, zijnde:

• Dhr. Marc Van de Gucht, Directeur-generaal BEAMA

(02 507 68 72 – marc.van.de.gucht@febelfin.be)

• Bij de diensten van BEAMA (info@beama.be)

Of via de algemene perscontacten van Febelfin, zijnde:

• Persdienst Febelfin

(02 507 68 31 – press@febelfin.be)

Deze en andere statistieken betreffende de ICB-sector, zijn beschikbaar op de website van de BEAMA onder de rubriek ‘Statistieken’.