Easy money, easy target
29 november 2022 - 6 min leestijd
Febelfin voert campagne om ouders en jongeren te
waarschuwen voor online fraude en presenteert
resultaten onderzoek
Brussel, 29 november 2022 – Febelfin lanceert vandaag een campagne die jongeren, en ook ouders, bewust wil maken van de gevaren van online fraude en het fenomeen geldezels. Een geldezel stelt zijn/haar bankrekening en/of bankkaart en codes ter beschikking van criminelen. Jongeren brengen namelijk meer dan ooit veel tijd door op sociale media, waar ze dagelijks geconfronteerd worden met advertenties of berichten die hen beloven om snel veel geld te verdienen. Zonder nadenken kan dit hun leven op enkele seconden tijd volledig op zijn kop zetten. De bedoeling van de campagne is om naast jongeren ook ouders te helpen om hun kinderen ervan bewust te maken dat snel veel geld verdienen, niet bestaat.
“Uit onderzoek dat we dit jaar samen met onderzoeksbureau IndiVille hebben uitgevoerd, blijkt dat het belangrijk is om blijvend te sensibiliseren rond online fraude en mensen te helpen bij het herkennen van frauduleuze berichten. Met een gigantische affiche die sinds gisteren aan het Beursplein in Brussel hangt met daarop een louche advertentie, brengen we de online advertenties waar jongeren geregeld mee in contact komen naar een offline plek. Hiermee hopen we op te vallen en rekenen we op de gezonde verontwaardiging van iedere passant. Ga je naar www.moremoney.be, dan krijg je een video te zien die het verhaal van Arto vertelt met daaronder de boodschap: ‘Easy money? Dat bestaat niet. Lijkt het te mooi om waar te zijn? Dan is het dat meestal ook.’
IndiVille onderzoek februari-maart 2022, op een representatief staal van de Belgische bevolking n: 2164 NL/FR enquêtes, leeftijd 16-79
Jongeren gaan te los met online veiligheid
Een groot deel van de jongeren gaat te los om met online veiligheid. Uit het onderzoek blijkt dat een vierde van de jongeren (25%) tussen 16 en 30 jaar het afgelopen jaar financiële gegevens waarbij ze zich niet goed voelden, gedeeld heeft. Een fikse stijging van 8% tegenover 2021 en ook een groot verschil ten opzichte van de Belgen in het algemeen (11%). Ook zou 16% van de ondervraagde jongeren zonder twijfelen zomaar hun bankcodes doorgeven als hun ‘bank’ ernaar vraagt. Eén op vier (24%) jongeren in België heeft bovendien nog nooit van phishing gehoord. Met de positieve kanttekening dat dit aantal gedaald is tegenover 30% in 2021.
Easy money? Dat bestaat niet. Lijkt het te mooi om waar te zijn? Dan is het dat meestal ook. Hiermee willen we vooral benadrukken dat het belangrijk is om jezelf, maar ook anderen, te beschermen tegen online fraude
Jongeren als geldezels
Het gebrek aan bewustzijn bij jongeren voor het belang van online veiligheid, maakt hen vatbaarder om geldezel te worden. Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst 16% van de ondervraagde jongeren hun bankkaart of bankgegevens zouden doorgeven aan iemand die ze niet kennen in ruil voor geld. Dat percentage ligt 7% hoger dan vorig jaar. Daarnaast blijkt dat maar liefst 10% van de ondervraagde jongeren al eens werd benaderd om geldezel te worden. In 2021 was dit nog 6%. Dit is dus geen ver-van-mijn-bed-show meer: de criminelen ronselen jongeren aan de schoolpoort, in het uitgaansleven of de stationsbuurt maar ook online.
Geldezels zijn wel degelijk strafbaar
Het probleem is dat heel weinig jongeren weten wat een geldezel exact is. Bijna 8 op 10 heeft geen idee. Amper 22% wist wat een geldezel is, en zelfs dan zijn ze zich weinig bewust van de gevaren die hiermee gepaard gaan.
Opmerkelijk is ook dat 14% van de ondervraagde jongeren denkt dat geldezel worden, geen strafbaar feit is. Door een bankkaart en codes uit te lenen, werken geldezels mee aan het witwassen van geld, en dat is strafbaar. "De ronselaars vertellen wat je moet doen en welke bedragen anderen al hebben verdiend op dezelfde manier. Het is zogezegd allemaal volkomen veilig, maar makkelijk geld verdienen is nooit zonder risico en meestal ronduit gevaarlijk, ook al lijkt dat op het eerste zicht niet zo", vertelt Stijn De Ridder van Politie Antwerpen.
Het belang van ouders
Arto is één van de jongeren die in de val trapte van cybercriminelen. Zijn moeder getuigt: “ Mijn zoon werd enkele jaren geleden benaderd via sociale media (Snapchat) door iemand die zijn bankkaart wou gebruiken in ruil voor 9000 euro. Hij staarde zich blind op dat bedrag en is erop ingegaan met alle gevolgen van dien. Eens het geld op zijn rekening stond, werd alles geblokkeerd en verloren wij de controle over zijn bankrekening en -kaart. Vanaf dan is de ellende begonnen. De bankkaarten, pakketjes en bestellingen op Arto’s naam zijn niet meer bij te houden. Hij werd bedreigd en zelfs twee keer ontvoerd. Er lopen enkele phishingonderzoeken tegen hem omdat de scammers zijn naam en gegevens gebruiken om andere mensen op te lichten. De cybercriminelen maken ons het leven zuur, we zijn in totaal al 50.000 euro kwijtgespeeld .”
Ouders zijn vaak te weinig op de hoogte van de exacte gevaren die schuilen achter de niet-zo-onschuldige sociale mediakanalen. Met deze campagne probeert Febelfin die gevaren net te belichten om ze zo in de toekomst te vermijden.
