Belgische jongeren veel gevraagd als ‘geldezel’
7 min leestijd
Een recent onderzoek uitgevoerd door Febelfin in samenwerking met het onderzoeksbureau IndiVille wijst op een zorgwekkende trend onder jonge Belgen, en benadrukt de toenemende kwetsbaarheid om geldezels of money mule te worden. Uit de resultaten van het onderzoek uit 2023 blijkt dat 17% van de 16- tot 30-jarigen, ofwel 1 op de 6, bereid zou zijn hun bankkaart met pincode in ruil voor geld aan een onbekende persoon te verstrekken, wat een stijging bevestigt ten opzichte van vorig jaar (16%, in 2021 9%). Febelfin is zich bewust van de gevaren van dit fenomeen en zet in op bijkomende sensibilisering door roadshows voor jongeren en gratis educatief materiaal aan te bieden.
Enquête van Febelfin in samenwerking met het onderzoeksbureau Indiville, uitgevoerd bij 2.117 Belgen van 16 tot 79 jaar, van wie 761 tussen 16 en 30 jaar oud.
Wat is een geldezel?
Een geldezel is iemand die, bewust of onbewust, toestaat dat zijn bankrekening en/of bankpas en pincode door criminelen worden gebruikt voor het witwassen van geld. Criminelen beloven geldezels dat ze snel geld kunnen verdienen in ruil voor hun bankrekening, bankkaart en hun pincode. Zij hebben namelijk de bankrekening van de tussenpersonen nodig om illegaal geld verkregen via oplichting snel te kunnen doorstorten of direct contant op te nemen. Dankzij money mules kunnen criminele organisaties grootschalige fraude plegen en tegelijkertijd zelf uit het vizier blijven. De geldezel doet het vuile werk en wordt vervolgens aan zijn lot overgelaten, met alle problemen van dien.
Over welke problemen hebben we het dan?
Een geldezel worden is allesbehalve onschuldig. Een geldezel werkt (soms onbedoeld) mee aan witwassen en fraude en dat zijn strafbare praktijken. De gevolgen zijn verre van verwaarloosbaar: men kan verantwoordelijk worden gehouden en worden vervolgd, waardoor aanzienlijke juridische boetes geriskeerd worden. Ook kan de bank weigeren om geldezels een bankrekening, bankkaart en/of lening te verstrekken. Bovendien loopt men het risico dat zijn/haar rekening door de fraudeur wordt geplunderd.
Hoe groot is het probleem?
- 5% van de Belgische bevolking zou zijn bankkaart met pincode afgeven aan iemand die hij/zij niet kent. 16-30-jarigen zijn kwetsbaarder dan ouderen: 17% van de jongeren, oftewel 1 op de 6, zou dat doen.
- Kennis van het fenomeen: Hoewel 64% van de Belgen wel eens gehoord heeft van geldezels, is slechts 22% van de jongeren op de hoogte van dit fenomeen.
- Strafbaarheid: Terwijl 4% van de Belgen van mening is dat geldezel worden niet strafbaar is, stijgt dit percentage onder jongeren tot 10%, en 15% niet zeker van de juridische implicaties.
- Wat is de kans om ermee in aanraking te komen: Hoewel het percentage mensen dat zegt benaderd te zijn om geldezel te worden afneemt (van 5% naar 3% vergeleken met 2022), kent 5% van de respondenten individuen die benaderd zijn, en onder jongeren is dit aandeel hoger : 7% van hen is persoonlijk benaderd en 13% kent iemand die benaderd is.
Vriend of vijand?
Het is belangrijk om te weten dat het gevaar van geldezels overal op de loer kan liggen, zelfs bij mensen die betrouwbaar lijken te zijn of bij ‘zogenaamde’ vrienden. Soms lijkt verzoek om een bankaart en persoonlijke codes te lenen triviaal en kan deze afkomstig zijn van een vertrouwd persoon. Laten we echter duidelijk zijn: een bankkaart en bankrekening is persoonlijk en hou je strikt voor jezelf. We moeten jonge mensen eraan herinneren dat vertrouwen soms misbruikt kan worden, zeker als het gaat over geldzaken. Door jongeren bewust te maken, willen we hen beschermen tegen potentieel gevaarlijke situaties en hen aanmoedigen hun financiële identiteit onder alle omstandigheden te behouden.
Karel Baert, CEO Febelfin: “Gewetenloze recruiters gebruiken sociale netwerken om hun doelwitten te vinden, maar niet alleen dat. Ze exploiteren ook fysieke ruimtes, zoals universiteitscampussen, bars en andere plekken om te socialiseren. Febelfin moedigt jongeren daarom aan om voorzichtig te zijn, zowel online als offline, en zich ervan bewust te zijn dat deze recruiters zich op verschillende manieren kunnen presenteren. De dreiging kan zich zowel achter een scherm als in face-to-face interacties voordoen.”
Roadshow voor scholen en gratis sensibiliseringsmateriaal
Roadshows
Febelfin is zich bewust van de toegenomen kwetsbaarheid van jongeren en reageerde proactief door een speciale roadshow voor scholen te lanceren. Dit initiatief heeft als doel jongeren persoonlijk voor te lichten over de risico's die gepaard gaan met het worden van een geldezel. Via een interactieve seminarie informeert en waarschuwt Febelfin het publiek voor de ins en outs van online fraude en de rol die geldezels daarbij spelen. Febelfin was reeds te gast bij Ephec en de Universiteit van Bergen.
Niet alleen theorie
De roadshow beperkt zich niet tot de theorie; het biedt ook een boeiende praktijkervaring genaamd de ‘Hacker Hotline’. Deze mobiele escape game, in teken van het thema phishing, biedt een meeslepende complementaire activiteit. Deze interactieve aanpak heeft tot doel het begrip van jongeren te versterken en hen te wapenen met concrete kennis om zichzelf online te beschermen. Voor meer informatie kunt u terecht op onze webpagina.
Op onze website kan u meer informatie terugvinden over geldezels.
