Wanneer je een overschrijving digitaal initieert, voer je de naam en het rekeningnummer van de begunstigde in. Tijdens de invoering van de overschrijvingsopdracht controleert de bank van de opdrachtgever bij de bank van de begunstigde of het rekeningnummer (IBAN) en de naam van de begunstigde overeenstemmen. Indien dit niet het geval is, zal de bank dit melden aan jou want dit kan duiden op fraude of oplichting. Vervolgens zal je de overschrijvingsopdracht al dan niet kunnen bevestigen. De IBAN-naamcontrole is dus een hulpmiddel voor de consument die zelf finaal beslist om met de “waarschuwing” al dan niet rekening te houden.

Bij factuurfraude vervalsen oplichters een factuur. Ze onderscheppen een echte factuur tijdens de verzending, veranderen het rekeningnummer van de leverancier (door een rekeningnummer van een ‘geldezel’) en versturen de aangepaste factuur. Zowel particulieren als ondernemingen kunnen slachtoffer worden.

Wanneer de klant de overschrijvingsopdracht invoert voor deze factuur dan kan de bank van de klant niet detecteren dat het rekeningnummer van de geldezel niet overeenstemt met deze van de leverancier omdat ze niet beschikt over gegevens hiervoor want deze zijn opgeslagen bij de bank van de begunstigde. Maar hier zal verandering in komen met de IBAN-naamcontrole.

Het invoeren van de IBAN-naamcontrole is een operationele uitdaging. Alle banken in de EU moeten in real-time informatie met elkaar uitwisselen om de IBAN-naamcontrole uit te kunnen voeren. Daarnaast is de naamcontrole complex omdat kleine afwijkingen in de naamschrijfwijze niet mogen worden gemeld als “fout”, maar als “bijna juist”. Het systeem zal tot op zekere hoogte rekening moeten kunnen houden met de grote variatie in schrijfwijze van voor- en achternamen en het gebruik van afkortingen (voorbeeld: Janssen; Janssens; Jansen;…).

Om deze onderlinge real-time informatie-uitwisseling en naamcontrole mogelijk te maken, stelt de Belgische banksector voor om te werken met een gespecialiseerde leverancier. Na een zorgvuldig aanbestedingsproces kwam SurePay naar voren als de voorkeursleverancier. De onderhandelingen met de leverancier kunnen nu worden opgestart.

De banken stellen alles in het werk om de IBAN-naamcontrole zo snel als mogelijk te kunnen invoeren. Het is echter belangrijk dat deze naamcontrole volledig voldoet aan de nieuwe Europese verordening, en alle technische modaliteiten die door Europa worden opgelegd. Op die technische verduidelijkingen door de “European Payments Council” is het momenteel nog wachten. De IBAN-naamcontrole wordt verplicht voor alle banken in de eurozone vanaf 9 oktober 2025.