Hulpvraagfraude
5 min leestijd
Fraudeurs doen zich via e-mail, sms of appberichten voor als een van jouw dierbaren. Of omgekeerd: ze schrijven je dierbaren aan in jouw naam. Ze vragen om dringende financiële hulp.
Hoe werkt het?
De oplichters geraken op één of andere manier aan je gegevens. Vervolgens sturen ze je een bericht in naam van een nauw familielid of van een nauwe vriend. De fraudeurs verzinnen natuurlijk eerst een smoesje waarom je plots gecontacteerd wordt door een onbekend nummer. Bijvoorbeeld: “Sorry, ik ben mijn smartphone kwijt. Dit is mijn nieuwe nummer.”
Het kan zelfs dat het tekstbericht vanaf een bekend e-mailadres of mobiel nummer is verzonden. Oplichters kunnen soms het bestaande e-mailadres of mobiele nummer van een dierbare overnemen (spoofing).
Na wat gebabbel over koetjes en kalfjes krijg je al snel de vraag om geld over te schrijven op een bepaald rekeningnummer, omdat je ‘dierbare’ dringend een grote aankoop moet betalen of het even financieel wat moeilijker heeft. Meestal gaat het om bedragen tussen de 250 tot 2.000 euro, soms zelfs meer.
De berichten komen zeer geloofwaardig en echt over. Als slachtoffer wil je natuurlijk je familielid of vriend 'helpen' en heb je de neiging om het geld onmiddellijk te storten. Niet doen! Want wanneer je je echte familielid of vriend contacteert, blijkt er niets aan de hand. En de oplichters? Die zijn dan al lang met het geld aan de haal, dat gestort was op een niet-traceerbaar rekeningnummer.
"Gouden tip: bel de afzender van het bericht eerst zelf op, of stel wat controlevragen waarvan de antwoorden niet in eerdere e-mails, chatberichten of op social media staan."
Wat kan je ertegen doen?
Wees waakzaam. Krijg je plots een berichtje van een van je dierbaren via een onbekend nummer? Controleer dit even. Zeker als er gevraagd wordt om geld over te schrijven. Ga niet zomaar over tot betaling.
- Niet gebeld? Geen geld! Betaal enkel nadat je je dierbare persoonlijk mondeling hebt gesproken én herkend.
- Een oplichter verzint smoesjes waarom hij of zij jou niet mondeling te woord kan staan: de telefoon is in het water gevallen, het nieuwe nummer is nog niet aangesloten voor spraakverbindingen, hij/zij zit in de stiltecoupé van de trein, of hij/zij is wél goed bereikbaar en zegt dat het inderdaad heel gek is dat jouw telefoontje niet binnenkomt.
- Hoge druk en sterk aandringen tot snelle betaling? Dit is bijna altijd een teken van bedrog. Bel de afzender eerst zelf op, of stel controlevragen waarvan de antwoorden niet in eerdere e-mails, chatberichten of op social media staan. Dus vraag dingen die alleen jij en je dierbare kunnen weten.
- Wees op je hoede bij een nieuw mobiel nummer, zelfs als daar een foto van die bekende bij staat. Vervang het oude nummer pas nadat je die persoon mondeling hebt gesproken én herkend.
- Vreemde betaallink? Klik daar niet op vóórdat je de bekende die de link heeft gestuurd, hebt gesproken en herkend. Lijkt het betaalverzoek oké, controleer dan goed welk bedrag je betaalt en aan wie voordat je de betaling goedkeurt.
- Gebruik alle beschikbare beveiligingsopties. Veel chatapps hebben veilige procedures voor rechtmatige gebruikers om hun mobiele telefoonnummer te wijzigen. Je hoeft dan zelf je vrienden en familie niet over het nieuwe mobiele nummer te informeren, de chatapp past het automatisch aan bij je contacten. Oplichters laten slachtoffers geloven dat die procedures niet goed werken en dat ze daarom zelf contact opnemen. Gebruik zoveel mogelijk tweestapsverificatie in je sociale media-apps en beveilig je voicemail met een pincode. Zo ben je beter beschermd tegen kaappogingen door oplichters.
Kom je in contact met hulpvraagfraude?
Meld deze poging tot bedrog bij je bank en bij de politie. Wanneer je een tekstbericht hebt ontvangen van een oplichter met daarin een betaallink of een IBAN-nummer, stuur dat zo snel mogelijk naar je eigen bank.
Meld een dergelijke poging ook als je geen schade hebt. Zo krijgt de politie een beter zicht op de criminelen achter deze vorm van oplichting.
Toch slachtoffer?
Als je in de val bent getrapt, volg dan dit stappenplan:
- Bel Card Stop op het nummer 078 170 170.
- Contacteer zo snel mogelijk je bank.
- Dien klacht in bij de politie.