De Belgische fondsensector kende tijdens het derde kwartaal van 2024 een stijging van +3,0 % en dit overwegend door toedoen van koerswinsten die worden opgetekend in de onderliggende activa, aangevuld door lichte netto inschrijvingen. Eind september 2024 bedroeg het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen 301,4 miljard EUR.

De fondsen die beleggen in niet-vastrentende effecten tekenden koerswinsten op in hun onderliggende activa tijdens het derde kwartaal, maar zagen daarentegen wel lichte netto terugbetalingen.

De fondsen die beleggen in vastrentende effecten kenden zowel koerswinsten in hun onderliggende activa als netto inschrijvingen tijdens het derde kwartaal.

Eerste negen maanden

Eind 2023 bedroeg het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen 271,9 miljard EUR. De Belgische fondsensector kende gedurende de eerste negen maanden van 2024 een stijging van het netto actief, overwegend door toedoen van koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa, en in mindere mate aangevuld met netto inschrijvingen. Hierdoor bevond het netto actief van de in België publiek verdeelde fondsen zich eind september 2024 10,8 %, ofwel 29,5 miljard EUR, hoger dan eind 2023.

Prognose vierde kwartaal 2024

De voorlopige indicaties voor het vierde kwartaal van 2024 wijzen op een aanhoudende groei van het netto actief van de Belgische fondsensector.

De Belgische fondsenmarkt wordt gedefinieerd als ‘het in België openbaar verdeeld netto actief van fondsen naar Belgisch en buitenlands recht’. Hierbij rapporteert BEAMA over alle aandelenklassen van de openbare fondsen die in België gecommercialiseerd mogen worden.

Onderzoek van BEAMA toont aan dat de netto activa van de in België publiek gecommercialiseerde fondsen gedurende het derde kwartaal van 2024 met 8,9 miljard EUR, ofwel +3,0 %, stegen. Hierdoor vertegenwoordigden de in België publiek gecommercialiseerde fondsen eind september 2024 301,4 miljard EUR.

De stijging van de Belgische fondsenmarkt gedurende de periode juli – september 2024 wordt overwegend verklaard door koerswinsten die werden opgetekend in de onderliggende activa tijdens deze periode, en dewelke worden aangevuld met lichte netto inschrijvingen.

De aanhoudende vraag naar fondsen wijst erop dat Belgische investeerders momenteel nog steeds vertrouwen behouden in fondsen en zich bewust zijn van de opportuniteitskosten verbonden aan de diverse vormen van sparen en beleggen.

De evolutie van de Belgische fondsenmarkt in de eerste negen maanden van 2024, die voornamelijk bestaat uit internationaal gespreide beleggingsportefeuilles, kan niet los gezien worden van de globale economische context en de geopolitieke spanningen.

De inflatie in de Europese Unie is in de eerste negen maanden van 2024 verder gedaald tot 2,2 %, en staat hiermee in schril contrast ten opzichte van de piek die in 2022 genoteerd werd. Dit komt vooral door de daling van de energieprijzen (met op momenten deflatoire prijzen). De ECB-projecties voor de inflatie in de eurozone komen voor mid-2025 uit op 2,0 %, en voorzien een verdere daling in 2026 en 2027 tot 1,9 %.

De financiële markten kenden in het derde trimester van 2024 een hobbelig verloop, mede door aanhoudende geopolitieke spanningen. De rente-ingreep van de Japanse centrale bank in augustus 2024, bedoeld om de YEN te ondersteunen, zorgde kortstondig voor een wereldwijde aandelenval. Gelukkig bleef de impact beperkt. In september gaven renteverlagingen van zowel de ECB als de FED de beurzen een nieuwe impuls.

De fondsen werden daarnaast beïnvloed door de koersbewegingen op de financiële markten door de nakende Amerikaanse presidentsverkiezingen.

De obligatiekoersen profiteerden van de dalende rente, waardoor ook de gemengde fondsen hun voordeel konden doen.

Er was tevens een grotere vraag naar geldmarktfondsen. Deze fondsen worden immers vaak aanzien als een veilige haven in onzekere tijden. Dit effect is ook merkbaar op de Belgische fondsenmarkt gezien de belangrijke netto inschrijvingen in geldmarktfondsen.

De financiële markten en beleggers anticipeerden de geplande rentedalingen van de centrale banken overal ter wereld, hetgeen resulteerde in een toegenomen vraag naar vastrentende effecten. Dit effect is ook merkbaar op de Belgische fondsenmarkt gezien de netto inschrijvingen gedurende het derde kwartaal in fondsen die hoofdzakelijk beleggen in vastrentende effecten.

Evolutie van de Belgische fondsenmarkt gedurende het laatste decennium

De sterke groei van de Belgische fondsenmarkt in de eerste negen maanden van 2024 is te danken aan de opverende aandelen - en obligatiemarkten. Hierdoor konden alle activaklassen positieve resultaten boeken gedurende de periode januari – september 2024.

Zo steeg de Belgische fondsensector met 29,5 miljard EUR, ofwel +10,8 % gedurende de eerste negen maanden van 2024. Deze stijging is voor 90 à 95 % toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa, en voor het overige deel door netto inschrijvingen in fondsen die hoofdzakelijk beleggen in vastrentende effecten. Deze stijging wordt ook bevestigd door de statistische gegevens van de NBB.

De voorlopige indicaties, waarover BEAMA beschikt voor het vierde kwartaal van 2024, wijzen op een aanhoudende groei van het netto actief van de Belgische fondsensector.

Binnen de groep van de fondsen die overwegend beleggen in niet-vastrentende effecten (zoals bv. aandelenfondsen) werden enkel stijgende tendensen opgetekend gedurende het derde kwartaal van 2024. Deze stijgingen zijn toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa.

Gedetailleerde evolutie van het gecommercialiseerde fondsenvermogen gedurende het laatste decennium

De activa in België van de aandelenfondsen stegen met 0,9 miljard EUR, oftewel met +0,9 %, in de periode juli – september 2024. Deze stijging is compleet toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend in de onderliggende activa. Eind september 2024 bedroeg het vermogen van de aandelenfondsen 100,0 miljard EUR.

De categorie van de gemengde fondsen (inclusief de pensioenspaarfondsen) kende een toename van 4,7 miljard EUR, of +3,5 %, tijdens het derde kwartaal van 2024. Deze toename is voor 60 % toe te schrijven aan koerswinsten opgetekend door de onderliggende activa en voor 40 % door netto inschrijvingen ten belope van 1,8 miljard EUR. Daarmee komt het gecommercialiseerde vermogen van de gemengde fondsen per eind september 2024 uit op 138,9 miljard EUR.

De gemengde fondsen kenden de voorbije jaren een toenemend succes en sinds 2015 vormen ze de grootste activa klasse. Door hun actieve asset allocatie zijn gemengde fondsen zeer geschikt voor het voeren van een risicospreiding-beleid in het kader van MiFID II: zij lenen zich uitstekend tot de afstemming van het product op het risicoprofiel van de cliënten.

Binnen de categorie van de gemengde fondsen kenden de pensioenspaarfondsen een toename gedurende het derde kwartaal van 2024 ten belope van 0,6 miljard EUR, of +2,5 %. De pensioenspaarfondsen vertegenwoordigden per eind september 2024 een bedrag aan netto activa ten belope van 26,4 miljard EUR. Tijdens het derde kwartaal van 2024 tekenden de pensioenspaarfondsen netto inschrijvingen op ten belope van 3 miljoen EUR.

De fondsen met kapitaalbescherming kenden tijdens het derde trimester van 2024 een toename en vertegenwoordigden eind september 2024 een vermogen van 2,7 miljard EUR.

Over de eerste negen maanden van 2024 stegen de netto activa van de fondsen die overwegend beleggen in niet-vastrentende activa met +11,3 %, ofwel 24,6 miljard EUR.

Binnen de groep van de fondsen die overwegend beleggen in vastrentende effecten, stegen de activa van de in België gecommercialiseerde obligatiefondsen met 1,8 miljard EUR, ofwel +3,5 %, gedurende het derde kwartaal van 2024 waardoor ze eind september 2024 uitkomen op een bedrag van 52,2 miljard EUR. Deze toename is grotendeels toe te schrijven aan netto inschrijvingen.

De netto activa van de monetaire of geldmarktfondsen kenden, onder impuls van belangrijke netto inschrijvingen, een merkbare toename van 1,4 miljard EUR, ofwel +25,9 % gedurende de periode juli – september 2024 waardoor ze eind september 2024 uitkomen op een bedrag van 7,0 miljard EUR.

Over de eerste negen maanden van 2024 stegen de netto activa van fondsen die overwegend beleggen in vastrentende activa met +9,0 %, ofwel 4,9 miljard EUR.

Meer dan 4/5de van het in België verdeelde vermogen is, volgens de vermogensbeheerders, geklasseerd als een SFDR artikel 8 of een SFDR artikel 9 fonds. Hierbij kan de belegger die geïnteresseerd is in een bepaalde mate van duurzaamheid, kiezen uit 1.235 verschillende fondsen.

De openbare fondsen naar Belgisch recht waren eind september 2024 goed voor een totaal beheerd netto actief van 225,6 miljard EUR. Op datzelfde ogenblik vertegenwoordigden de pensioenspaarfondsen nagenoeg 12 % van de openbare fondsen naar Belgisch recht.

De berekening van de gemiddelde return van de pensioenspaarfondsen op jaarbasis per 30 september 2024 levert volgend resultaat op:

BEAMA heeft een boordtabel voor pensioenspaarfondsen ontwikkeld die als bijlage aan dit persbericht is toegevoegd. Dankzij deze boordtabel worden op kwartaalbasis de kerncijfers rond de derde pijler pensioenspaarfondsen en hun evolutie op een beknopte manier visueel weergegeven.

Sinds de uitvoerings-KB’s gepubliceerd werden in het Belgisch Staatsblad van 18 december 2007, kunnen investeringsvehikels ontwikkeld worden op maat van institutionele beleggers en dit onder de vorm van “Institutionele ICB met een veranderlijk aantal rechten van deelneming”. Deze institutionele fondsen zijn niet-openbare fondsen die dienen aangemeld te zijn bij de FOD Financiën.

Deze institutionele fondsen dienen niet verward te worden met de openbare fondsen met niet-retail aandelenklassen, die zijn aangemeld bij de FSMA.

Eind september 2024 waren de 107 institutionele compartimenten naar Belgisch recht goed voor 27,4 miljard EUR aan netto actief. Deze fondsen spreken vele institutionele beleggers aan, mede doordat zij diepgang geven aan de institutionele markten op het vlak van financiële activa en pensioenvorming.

Meer informatie kan worden verkregen via de vertegenwoordiging voor BEAMA, zijnde:

• Dhr. Marc Van de Gucht, Directeur-generaal BEAMA

(02 507 68 72 – marc.van.de.gucht@febelfin.be)

• Bij de diensten van BEAMA (info@beama.be)

Of via de algemene perscontacten van Febelfin, zijnde:

• Persdienst Febelfin

(02 507 68 31 – press@febelfin.be)

Deze en andere statistieken betreffende de ICB-sector, zijn beschikbaar op de website van de BEAMA (https://www.beama.be/) onder de rubriek ‘Statistieken’