29 juni 2023 - 8 min leestijd
Digitale betalingen zijn het favoriete betaalmiddel van Belgen. Dit is een trend die zich al enkele jaren aftekent. Ook dit jaar houden Belgen vast aan deze gewoonte, men maakt steeds meer gebruik van digitale betalingen. Deze conclusie wordt ondersteund door de resultaten van de laatste Digital Payments Barometer, een studie van Ipsos die werd uitgevoerd door de Vrije Universiteit Brussel in opdracht van partners Febelfin, Bancontact Payconiq Company, Mastercard, Visa en Worldline.
Contactloze betalingen, betalingen met QR-code of met een connected object, maar ook het gebruik van crypto’s... de Barometer werpt een blik op de belangrijkste betalingstrends in België. Hij vestigt ook de aandacht op Digital Payment Day op 1 juli, een dag waarop digitale betalingen in de kijker staan.
Contactloze kaartbetalingen, die vóór 2020 met moeite gebruikt werden, zijn inmiddels standaard geworden en blijven in de loop der jaren groeien.
Zo heeft 79% van de Belgen al minstens één keer contactloos met de kaart betaald in een fysieke winkel, tegenover slechts 47% vóór de gezondheidscrisis. Vorig jaar was dat 74%.
Bijna driekwart van de Belgen zegt ook vertrouwd te zijn met contactloze kaartbetalingen, tegenover 43% vóór de coronacrisis.
Hoewel contactloze betalingen voor de meeste mensen de norm zijn geworden, valt de leeftijdsgroep 35-44 jaar op: 86% van hen heeft al minstens één keer contactloos betaald, gevolgd door de 55-64-jarigen (83%) en de 16-24-jarigen (81%).
Bovendien geven Belgen de voorkeur aan de contactloze kaartbetaling als betaalmiddel. 38% stelt dat ze bij een keuze tussen alle beschikbare betaalmogelijkheden zouden kiezen voor contactloos betalen met de kaart.
De huidige trend naar contactloze kaartbetalingen kan in de toekomst bovendien nog toenemen. 26% van de personen die nog niet voor deze betaalmethode hebben gekozen, overweegt dit te gaan doen. Dit toont aan dat contactloze kaartbetalingen nog populairder zouden kunnen worden.
Het aantal Belgen dat mobiele betalingen (door QR-code en connected objects samen) doet in fysieke winkels is toegenomen: 44% gebruikte deze betaalmethode in 2023, tegenover 40% in 2022. Als we kijken naar de verschillende mobiele betaalmogelijkheden, merken we op dat 36% van de Belgen al een QR-code heeft gebruikt om in de winkel te betalen, terwijl 23% heeft gekozen voor een connected object (smartphone, smartwatch enz.).
Belgen lijken ook steeds meer vertrouwd te zijn met mobiel betalen via een QR-code. In 2023 zegt 44% van de Belgen vertrouwd te zijn met deze methode, wat een lichte stijging is ten opzichte van de 42% die in 2022 werd genoteerd.
Opmerkelijk is ook dat mobiele betalingen via QR-codes populair zijn bij jongeren: 50% van de 16-24-jarigen en 48% van de 25-34-jarigen heeft deze methode al gebruikt.
Mobiele betalingen met een connected object worden vooral gebruikt door de leeftijdsgroep 25-34 jaar (36%) en de leeftijdsgroep 16-24 jaar (35%).
Het is ook onder deze leeftijdsgroepen dat mobiele betalingen het vaakst worden genoemd als het favoriete betaalmiddel: 23% onder de 16-24-jarigen en 21% onder de 25-34-jarigen (tegenover 11% vorig jaar).
Bovendien ziet het ernaar uit dat ook het gebruik van mobiele betalingen in de toekomst verder zal toenemen. 26% van de personen die deze betaalmethode nog niet hebben gebruikt, overweegt dit te gaan doen in de toekomst.
Volgens de resultaten van de enquête geeft 83% van de Belgen de voorkeur aan digitaal betalen. Gemiddeld betalen Belgen twee keer frequenter elektronisch in fysieke winkels dan met cash. Dat betekent dat steeds minder Belgen contant geld bij zich hebben. Belgen hebben nu gemiddeld 56 euro op zak, tegenover 61 euro vóór de coronacrisis (dus een daling met meer dan 8%).
Het gebruik van cash blijft dalen, maar minder sterk dan tijdens de pandemie.
Online aankopen blijven in trek. Meer dan 4 op de 5 Belgen kopen producten of diensten op het internet.
In het algemeen gebruiken zij hiervoor meestal hun debetkaart, ongeacht het bedrag van de aankoop. Voor kleinere bedragen (<25 euro) gebruiken Belgen vaker dan vorig jaar hun bankapplicatie (23% tegen 19%). Tegelijkertijd gebruiken Belgen voor duurdere aankopen (>50 euro) ook regelmatig hun kredietkaart naast hun debetkaart.
Cryptogeld staat al enige tijd in de belangstelling. Dat blijkt uit de cijfers van de studie: de meerderheid van de Belgen heeft er al van gehoord (90% tegen 87% in 2022). En1 op de 5 Belgen bezit cryptogeld. In 2022 was de situatie vergelijkbaar.
Jongeren van 16 tot 24 jaar (36%) en 25 tot 34 jaar (34%) – vooral mannen – bezitten het vaakst cryptogeld. Het bezit van cryptogeld neemt af naarmate de leeftijd toeneemt.
De belangrijkste motivatie voor bezitters van cryptogeld is beleggen. Dat geldt voor 28% van de cryptobeleggers. De tweede belangrijkste reden om cryptogeld te bezitten, is als betaalmiddel (24%).
De populariteit van cryptogeld onder jongeren benadrukt ook het belang van financiële educatie hierover. Dat is in ieder geval de richting waarin de partners gaan: meer bewustmaken zodat jongeren meer gefundeerde financiële beslissingen kunnen nemen. Financiële educatie is essentieel om consumenten en beleggers te helpen de risico's en misbruiken van deze nieuwe geldvormen te begrijpen.
Ook dit jaar is 1 juli weer Digital Payment Day. De partners Febelfin, Bancontact Payconiq Company, Mastercard, Visa en Worldline hebben deze ‘digitale betaaldag’ enkele jaren geleden in het leven geroepen om consumenten aan te moedigen voor digitale betalingen te kiezen, of dat nu met een kaart, smartphone, horloge of een ander connected object is.
Deze datum valt ook samen met de eerste verjaardag van de wet die digitale betalingen veralgemeent in alle handelszaken en bij vrije beroepen in België. Het doel daarvan is om consumenten de mogelijkheid te bieden met digitale betaalmiddelen te betalen.
De wet houdt rekening met veranderende betaalgewoonten en stelt winkeliers in staat beter aan de verwachtingen van hun klanten te voldoen. Weigeren om digitale betalingen te aanvaarden kan immers een doorslaggevende factor zijn voor klanten: uit de studie blijkt dat meer dan één Belg op tien al eens een winkel heeft verlaten waar niet elektronisch kon worden betaald.
Twee derde van de Belgen is op de hoogte van de wetgeving die handelaars verplicht om naast contant geld ook een elektronische betaalmethode aan te bieden. In vergelijking met vorig jaar zeggen meer Belgen dat het nooit is voorgekomen dat ze niet elektronisch konden betalen. Ondanks de nieuwe wetgeving die sinds vorig jaar van kracht is, lijken elektronische betalingen wel nog niet overal aanvaard te worden. 3 op 5 respondenten gaven aan dat ze op een bepaald moment niet elektronisch hebben kunnen betalen.
De Digital Payment Barometer is een compilatie van de resultaten van een onderzoek naar betalingstrends in België door de Vrije Universiteit Brussel. Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen het Departement Toegepaste Economie door Professor Dr. Leo Van Hove, hoogleraar monetaire economie, en Dr. Ellen Van Droogenbroeck, assistente macro-economie en statistiek. In maart van dit jaar werd bij een representatieve steekproef van 1.187 Belgen online en telefonisch gepeild naar hun betaalgewoonten en -voorkeuren. De resultaten werpen een licht op het betaalgedrag van de Belgen en schetsen een beeld van de evolutie van digitale betalingen. De Barometer is een van de initiatieven om die betalingen te stimuleren. Hij werd in 2020 voor het eerst gelanceerd en de eerste resultaten werden gepubliceerd in 2021.