De banken hebben op dat vlak niet teleurgesteld: kredietverstrekkingen aan bedrijven, gezinnen en de overheid bleven globaal gezien op het niveau van voor de coronacrisis en dat niet alleen: velen die door de crisismaatregelen in financiële moeilijkheden terechtkwamen konden beroep doen op uitstel van terugbetaling tot negen maanden en soms langer.

Maar het antwoord op een crisis zoals deze kan niet van één sector komen en één sector kan geen reddingsboei zijn voor iedereen die in zwaar water terechtkomt. De financiële sector zelf is ook niet onaantastbaar en moet verantwoord omgaan met het spaargeld dat hen wordt toevertrouwd.  Roekeloos geld uitdelen zonder strikt kader is geen optie. Met andere woorden: deze crisis beleven we allemaal en we zijn allemaal een deel van de uitweg.

De coronacrisis is een uitdaging van formaat voor de financiële sector, maar helaas zeker niet de enige. De wereld verandert en wordt alsmaar digitaler. Deze evolutie is onomkeerbaar. We organiseren stilaan ons hele leven via het internet: treintickets kopen, de krant lezen, de weg zoeken, attesten aanvragen bij de gemeente, belastingaangiftes invullen, boodschappen doen, etc. En ook het elektronisch betaalverkeer kunnen we nog moeilijk wegdenken.

Mensen verwachten dat ze hun bankzaken overal en om het even wanneer kunnen regelen, zowel via de pc als met een tablet of smartphone. En die verwachting is gerechtvaardigd. De financiële sector zet dan ook alles op alles om de consument te bieden waar hij om vraagt: vlot, veilig en snel digitaal bankieren. De tevredenheid bij de gebruikers van online bankdiensten is dan ook bijzonder hoog.

Door het massale gebruik van digitaal en mobiel bankieren, begeven zich elk jaar minder en minder klanten fysiek naar het loket. Als het op afstand kan, gebeurt het op afstand en dat merken de bankbedienden: maar liefst 60% van de Belgen maakt nooit of minder dan jaarlijks één fysieke afspraak met zijn bank en 33% van de Belgen doet dit slechts 1 à 3 keer per jaar. Ook het aantal geldafhalingen neemt af door het alsmaar groeiende succes van digitaal betalen.

Op die evolutie speelt de banksector in: bank apps worden innovatiever, veiliger en aangepast aan de noden en wensen van de consument. Het fysieke kantorennetwerk wordt afgeslankt, maar blijft overeind: België heeft nog steeds één van de meest dichte kantorennetwerken in heel Europa, met ongeveer zes keer meer kantoren per miljoen inwoners dan onze noorderburen. Een verdere afbouw is dus niet onlogisch, en volgt een wereldwijde maatschappelijke trend. Het traditionele bancaire model, enkel gebaseerd op bankkantoren, loketbedienden en papieren documenten mag niet langer het uitgangspunt zijn.

De lat van de consument ligt hoog en pusht alle sectoren verder in de richting van digitale innovatie, met gebruiksgemak en veiligheid als leidende principes. Het is een evolutie waar geen enkele sector aan ontsnapt. Denken we maar aan de loketten in het station of aan reisbureaus.

De medaille is echter nog niet helemaal verdiend, want er is ook een keerzijde. We bevinden ons nog altijd in een transitieperiode en een niet te onderschatten groep mensen is weinig of niet digitaal actief, om uiteenlopende redenen. Hen mogen we niet vergeten en dat doen we ook niet. Begeleiding van klanten bij het digitaliseringsproces is essentieel en voor niet-digitale klanten zijn er vandaag - en ook morgen - nog steeds alternatieven. De transitie mag niet té snel gaan, maar het streven naar meer digitale inclusie is een must. En dat is niet beperkt tot bankzaken alleen.  

Toegang tot het internet en de bijhorende digitale vaardigheden zijn noodzakelijk om te functioneren in een moderne maatschappij. Het aanleren van die vaardigheden is een verantwoordelijkheid van iedereen: van de banksector tot de overheid, van het onderwijs tot het middenveld.

De voordelen van de digitale evolutie zijn talrijk en overtreffen de nadelen ruimschoots. Dat staat buiten kijf. Verbonden zijn met het internet is verbonden zijn met de wereld. Het is een proces dat zijn tijd nodig heeft en groeipijnen zijn inherent. Nog niet zo heel lang geleden was een elektrische typmachine ongekend revolutionair. Vandaag staat het in een museum en heeft de pc of een laptop zijn vaste plaats in een meerderheid van de Belgische gezinnen. Daar ligt de uitdaging voor de ganse samenleving: ervoor zorgen dat iederéén zijn weg vindt in de digitale wereld van vandaag. Want een terugkeer naar vroeger is niet mogelijk en vooral niet wenselijk. De voordelen zijn ingeburgerd en de trein is vertrokken.