Money mules: increasing number of young people willing to lend their bank cards in exchange for money

18 May 2022 - 7 min Reading time

Criminelen gebruiken geldezels om illegaal verkregen geld (vaak via phishing) door te sluizen en in handen te krijgen. De criminelen beloven geldezels dat ze snel en makkelijk geld kunnen verdienen, in ruil voor het uitlenen van hun bankrekening en/of bankkaart en pincode. 

 

Jongeren zijn heel vatbaar om geldezel te worden: uit onderzoek van Febelfin in samenwerking met IndiVille blijkt dat maar liefst 16% van de jongeren (tussen 16 en 30 jaar) zijn of haar bankkaart en pincode zou uitlenen in ruil voor geld.

Onderzoek uitgevoerd door IndiVillle in opdracht van Febelfin in maart 2022, doelgroep 16-70 jarigen representatief voor België, aantal online respondenten: 2164, foutenmarge 2,1%.

  • Amper 22% van de jongeren weet wat geldezels zijn en jongeren zijn zich onvoldoende bewust van de gevaren die hiermee gepaard gaan. Door geldezel te zijn, help je geld witwassen en daar staan straffen op. 
  • Geldezels is al lang geen fenomeen meer dat zich louter afspeelt in een grootstad. 10% van de ondervraagde jongeren is zelf ooit benaderd geweest om geldezel te worden. In 2021 was dit nog 6%. 
  • Het fenomeen breidt zich uit: oplichters worden steeds creatiever in geld witwassen en de manieren waarop ze geldezels gebruiken. Naast de bankkaart en pincode wordt ook steeds meer naar (een kopie van) identiteitskaarten, gsm-nummers en adresgegevens gevraagd.
  • Febelfin, de Gouverneur van de Provincie Antwerpen en de Politiezone Antwerpen blijven inzetten op sensibilisering door stakeholders samen te brengen en educatief materiaal op maat van begeleiders en jongeren te verspreiden.
 

Wat zijn geldezels?

 

Een geldezel laat zijn of haar bankrekening en/of bankkaart en pincode (bewust of onbewust) gebruiken door criminelen om geld wit te wassen. Criminelen beloven geldezels dat ze snel geld kunnen verdienen in ruil voor hun bankkaart en pincode. Zij hebben deze nodig om illegaal verkregen geld (vaak via phishing) op te storten, door te sluizen of meteen cash af te halen. Zo blijven ze zelf onbekend. Een geldezel knapt dus het vuile werk op, maar blijft achter met de ellende. Geldezel zijn is namelijk strafbaar want hij/zij helpt geld witwassen.

16% van de jongeren is bereid om geldezel te worden

 

Uit een onderzoek van Febelfin in samenwerking met onderzoeksbureau IndiVille blijkt dat vooral jongeren heel vatbaar zijn om geldezel te worden. 16% zou het overwegen om hun bankkaart en pincode te geven in ruil voor geld.

Meerderheid van de Belgen weet niet wat een geldezel is

 

Verontrustend is dat slechts 35% van de totale bevolking weet wat een geldezel is of doet. In 2021 was dit nog 38%. Bij de jongeren weet slechts 22% wat een geldezel is. Dit betekent dat 8 op 10 jongeren niet weet wat een geldezel is.

Geen ver-van-mijn-bed-show meer

 

In hetzelfde onderzoek geeft 5% van de bevolking aan ooit benaderd te zijn met de vraag om geldezel te worden (in 2021: 3%).  Nog eens 6% kent mensen die benaderd zijn.

Bij jongeren is dit fors hoger. 10% is zelf al gepolst hiervoor (6% in 2021) en nog eens 13% kent iemand dat ooit is benaderd.

Geldezel worden = geld witwassen

 

Zijn geldezels strafbaar? 16% van de totale bevolking heeft er geen idee van. 10% is ervan overtuigd dat er geen strafbare feiten gepleegd worden. Ook hier is het verontrustend dat 14% van de jongeren denkt dat geldezels geen risico’s lopen.

Maar geldezel worden is allesbehalve onschuldig. Een geldezel werkt (onbewust) mee aan witwaspraktijken en fraude, dat zijn strafbare praktijken. Via de bankrekening van de geldezel kan de phisher illegaal verkregen geld terug in het legaal circuit krijgen. De gevolgen zijn niet mals: een geldezel kan aansprakelijk gesteld en vervolgd worden en riskeert zo grote gerechtelijke en fiscale boetes. De bank kan bovendien weigeren om geldezels nog een bankrekening, bankkaart en/of lening toe te kennen. Bovendien riskeert de geldezel dat de phisher zijn/haar rekening plundert.

Nieuwe manieren om geld wit te wassen

 

Tegenwoordig vragen oplichters ook steeds meer naar andere gegevens van geldezels zoals identiteitskaarten (of een kopie ervan), gsm-nummers en adresgegevens. Want ook deze info kan het voor criminelen makkelijker maken om fraude te plegen.

“In onze onderzoeken stellen we vast dat jongeren steeds vaker hun identiteit, al dan niet bewust, laten misbruiken. Regelmatig duiken er feiten van phishing op waarbij het frauduleuze bericht verstuurd werd met een gsm-nummer dat op naam van een minderjarige blijkt te staan. Op die manier blijven de criminelen buiten schot en komen politie en justitie bij deze jongeren uit. We zien trouwens ook dat jongeren hun adres ter beschikking stellen van criminelen om er postpakketten te laten leveren. Via webshops kopen criminelen met buitgemaakt geld dure spullen aan. Ze laten hun bestellingen afleveren op het adres van deze jongeren zodat ze zelf onder de radar blijven. De ultieme ronselkanalen voor dit soort van praktijken zijn verschillende Telegram- en Snapchatgroepen”, aldus Stijn De Ridder, Diensthoofd Commissaris Politiezone Antwerpen.

Febelfin en partners sensibiliseren

Op 18 mei 2022 organiseerde Febelfin samen met de gouverneur van de provincie Antwerpen Cathy Berx, Politiezone Antwerpen en Worldine het stakeholderevent ‘geldezels’, met maar liefst 147 aanwezigen. Een succesvolle opkomst waarbij werd ingezet op het belang van sensibilisering en samenwerking, en die theorie en praktijk in kaart bracht.

Commissaris Stijn de Ridder en fraude-expert Rudy Vereecken verschaften inzichten in het  geldezel-fenomeen en de bestrijding ervan. Benieuwd?