Wat zijn geldezels?
7 min leestijd
Geldezels (ofwel money mules) zijn mensen die illegaal geld via hun rekening (laten) doorsluizen. Vaak zijn het mensen die het financieel moeilijk hebben en/of op een makkelijke manier aan geld willen geraken.
Vooral jongeren vormen de ideale doelgroep, zo blijkt uit een studie van Febelfin en het onderzoeksbureau Indiville. Terwijl 4% van de totale bevolking zijn of haar bankrekening en/of bankkaart zou uitlenen in ruil voor een vergoeding, stijgt dit percentage bij jongeren (tussen 16 en 24 jaar) naar 10%.
Dat betekent dat maar liefst 1 jongere op 10 zijn/ haar bankrekening en/of zijn/ haar bankkaart zou uitlenen in ruil voor geld.
Hoewel het heel onschuldig lijkt, kan het je heel wat problemen opleveren. Fysieke bedreigingen, de politie aan je deur, blokkering of sluiting van jouw rekening, een strafblad en als kers op de taart een geplunderde rekening met ook nog eens het risico op schadevergoeding aan de slachtoffers.
Om jongeren en hun ouders te waarschuwen, werkte Febelfin samen met de politie Antwerpen een sensibiliseringscampagne uit. Check het filmpje hieronder:
Hoe herken je het?
Fraude met geldezels volgt een herkenbaar patroon. Je wordt online of in het echte leven benaderd door een ronselaar met de vraag om je bankrekening en/of bankkaart en pincode uit te lenen in ruil voor een vergoeding.
Online ronselen fraudeurs via sociale media zoals Instagram en WhatsApp, offline gebeurt het in uitgaansbuurten, aan stations en in de buurt van scholen.
De ronselaar vertelt je wat je moet doen en welke mooie bedragen anderen al hebben verdiend op deze manier. De handeling is zogezegd “volkomen veilig” of “een vriendendienst”.
Wie ingaat op een dergelijk ‘ruilvoorstel’ wordt een geldezel. Criminelen hebben geldezels én hun bankrekening nodig om illegaal geld naar door te sluizen of om het er cash af te halen. Geld dat meestal gestolen is via phishing.
Door de rekening en/of de kaart van een geldezel te gebruiken, wissen de criminelen elk spoor naar zichzelf. De geldezel knapt met andere woorden het vuile werk op van de criminelen maar blijft achter met een hoop miserie.
De mooie vergoeding stelt in de praktijk dan ook vaak weinig tot niets voor. Integendeel: als geldezel blijf jij met een geplunderde rekening achter.
In 2019 werkte Febelfin ook samen met de rappers van Kurkdroog om dit fenomeen onder de aandacht te brengen. En jij, zou jij je rekeningnummer en bankkaart uitlenen?
Wat zijn de gevolgen?
Geldezel spelen is vaak niet éénmalig. Wie weigert kan te maken krijgen met fysieke bedreigingen en geweld. De ronselaars zijn namelijk geen doetjes die het beste met je voorhebben.
Bovendien is voor geldezel spelen strafbaar. Je zal ook vervolgd worden door het gerecht met een eventuele geldboete/werkstraf. Bij een minderjarige geldezel kunnen de ouders aansprakelijk worden gesteld. In de praktijk wil dat zeggen dat de geldezel (en zijn ouders) het geld dat via zijn rekening is doorgesluisd integraal zal moeten terugbetalen aan het slachtoffer.
Je bank kan ook weigeren je nog een bankrekening, bankkaart en/of lening te geven.
Hoe voorkom je het?
Ga niet in op de vraag als iemand je voorstelt om snel geld te verdienen.
- Leen nooit je bankrekening, bankkaart en pincode uit. Die zijn alleen van jou.
- Spreek erover met iemand die je vertrouwt en waarschuw je vrienden.
- Rapporteer accounts op sociale media die snel en gemakkelijk geld beloven aan het Meldpunt van de overheid voor misleiding, bedrog, fraude of oplichting.
Toch in de val getrapt?
- Contacteer zo snel mogelijk je bank.
- Laat je kaart blokkeren bij Card Stop (+32 (0)78 170 170).
- Ga langs bij de politie.
Sensibiliseren
Ken je jongeren die benaderd worden door criminelen om als geldezel op te treden, of zelfs jongeren die geldezels zijn? Wil je hulp kunnen bieden, sensibiliseren en het fenomeen tegengaan? Febelfin maakte 2 handige brochure voor jongeren én begeleiders met handige info en tips.
Educatief materiaal
Febelfin werkte verder samen met ED TV, een platform voor jongeren en leerkrachten dat met behulp van video's moeilijke onderwerpen bespreekbaar maakt. ED TV maakte online afleveringen met begeleidende schoolfiches die het geldezelsfenomeen belichten en het gesprek op gang brengen. Mooi meegenomen is dat dit materiaal aansluit bij de eindtermen in het onderwijs en sluit het aan bij de noodzaak om financiële educatie aan bod te laten komen in de klas.